چرا زلنسکی کت و شلوار نمی‌پوشد؟

در جریان دیدار بحث‌برانگیز روسای جمهور اوکراین و آمریکا که روز جمعه ۲۸ فوریه (دهم اسفند) برگزار شد، یکی از مفسران محافظه‌کار، از ولودیمیر زلنسکی پرسید چرا کت‌وشلوار نپوشیده است. غافل از اینکه برای اوکراینی‌ها، این موضوع نشانه‌ای از همبستگی است و روحیه مبارزه‌گری آن‌ها را به جهانیان نشان می‌دهد.

زمانی که ولودیمیر زلنسکی روز جمعه در واشنگتن از خودرو خود خارج شد، دونالد ترامپ با او دست داد و گفت: «خیلی خوش تیپ کردی امروز.» این تازه نخستین نظری بود که آقای زلنسکی در آن روز درباره سبک پوشش خود دریافت می‌کرد؛ روزی که در نهایت با پرسش‌هایی تهاجمی درباره انتخاب لباس‌هایش به پایان رسید.

این فقط یکی از چندین اظهار نظر درباره ظاهر آقای زلنسکی در آن روز بود. روزی که در نهایت، با سوالات تند و مستقیم دیگری درباره نحوه لباس‌ پوشیدنش تمام شد.

برایان گِلن، خبرنگار شبکه «صدای آمریکای حقیقی / Real America’s Voice» از زلنسکی پرسید: «چرا کت‌وشلوار نمی‌پوشی؟ تو در عالی‌ترین سطح مقامات کشور [آمریکا] حاضر شده‌ای، اما [باز هم] از پوشیدن کت‌وشلوار خودداری می‌کنی.»

سوالات او به همین‌جا ختم نشد. این خبرنگار ادامه داد: «اصلا کت‌وشلوار داری؟» و افزود: «خیلی از آمریکایی‌ها با این موضوع که تو شأن این جایگاه را رعایت نمی‌کنی، مشکل دارند.»

آقای زلنسکی در پاسخ گفت: «بعد از پایان این جنگ، کت‌وشلوار می‌پوشم.»

سبک خاص زلنسکی در سفرهای دیپلماتیک

رئیس جمهوری اوکراین در سفرهای متعدد بین‌المللی خود برای جلب حمایت نظامی و مالی، از پوشیدن لباس رسمی معمول برای رهبران کشورها صرف‌نظر کرده است. به جای کت‌وشلوار و کفش‌های رسمی، زلنسکی اغلب با سویشرت‌های ساده – معمولا به رنگ مشکی یا سبز زیتونی و مزین به نماد سه‌شاخه اوکراین – همراه با شلوارهای نظامی و پوتین‌های ایمنی سر کار ظاهر می‌شود.

این انتخاب لباس از زمان آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ همواره ثابت بوده است. آقای زلنسکی در نخستین سفر خود به ایالات متحده پس از آغاز تهاجم گسترده روسیه، با یک سویشرت سبز زیتونی در کنگره سخنرانی کرد، لباسی که اکنون به یکی از ویژگی‌های شناخته‌شده او تبدیل شده است.

او در بسیاری از دیدارهای رسمی، مصاحبه‌های تلویزیونی و ملاقات با سربازان در خطوط مقدم، پوششی مشابه داشته است. حتی در جلسات با رهبران جهان یا هنگام هم‌خوانی سرود ملی با هم‌وطنانش، لباس او تغییری نکرده است.

به نظر می‌رسد که انتخاب‌های آقای زلنسکی در پوشش حساب‌شده و هدفمند باشد. از زمان آغاز جنگ، سبک او تغییر چشمگیری داشته است. رئیس جمهوری که پیش‌تر همیشه اصلاح کرده بود، اکنون سال‌هاست که ریش کامل دارد. پیش از تهاجم گسترده، او مانند سایر رهبران جهان لباس می‌پوشید، اما اکنون ظاهرش به نمادی از مقاومت تبدیل شده است.

آگاتا گورسکی، بنیان‌گذار یک سازمان غیردولتی و مشاوره خلاق برای حفظ و ترویج فرهنگ اوکراینی می‌گوید: «این واقعیتی است که در آن زندگی می‌کنیم و طبیعتا رئیس جمهوری ما هم آن را منعکس می‌کند.»

او اضافه می‌کند: «اگر در خیابان‌های کی‌یف قدم بزنید، می‌بینید که مردم همین‌گونه لباس می‌پوشند.» به گفته خانم گورسکی، «این سبک پوشش یک روایت می‌سازد. روایتی بسیار مهم که نشان می‌دهد ما در جنگ هستیم و این، واقعیت زندگی ماست.»

آیا زلنسکی اولین سنت‌شکن بود؟

زلنسکی اولین رهبر جهان نیست که برای حمایت از تلاش‌های جنگی کشورش لباس نظامی می‌پوشد. پیش از او، وینستون چرچیل نیز به‌طور مشهور در جریان جنگ دوم جهانی، با یک «سرهمی وقت خطر / Siren suit» – لباس یک‌تکه‌ای که برای پناهگاه‌های حملات هوایی طراحی شده بود – به کاخ سفید رفت.

اما برخلاف آقای چرچیل، آقای زلنسکی این سبک لباس را به بخشی ثابتی از هویت خود تبدیل کرده است. او در رویدادهای دیپلماتیک لباس رسمی نمی‌پوشد و نمی‌گذارد کسی پیام او را درباره وضعیت کشورش فراموش کند.

لباس نظامی همواره نمادی از قدرت بوده و نه‌تنها رهبران در زمان جنگ، بلکه سیاستمدارانی که می‌خواهند اقتدار و موفقیت خود را نشان دهند نیز از آن استفاده کرده‌اند. این لباس که توسط فرماندهان ارتش، کهنه‌سربازان برجسته و رهبران سیاسی پوشیده می‌شود، می‌تواند به هر فردی که آن را به تن دارد، مشروعیت و کارکشته بودن خاصی ببخشد.

لباس زلنسکی؛ نه یک یونیفرم، بلکه نمادی از مردم عادی

بااین‌حال، پوشش معمول زلنسکی را نمی‌توان یک یونیفرم نظامی کامل دانست. او دقیقا همان لباسی را که سربازان اوکراینی در میدان نبرد به تن دارند، نمی‌پوشد و مدال‌هایی که نشان‌دهنده افتخارات جنگی باشند نیز بر لباسش دیده نمی‌شود.

آنچه سبک او القا می‌کند، بیشتر شبیه تصویری از یک سرباز خارج از خدمت است؛ نمادی از یک شهروند عادی اوکراینی که در میانه جنگ، در کنار مردم کشورش ایستاده است.

آگاتا گورسکی در گفت‌وگو با بخش فرهنگی می‌گوید: «رئیس جمهوری نماینده‌ای خاص از همه ما و پیامی که می‌خواهیم به جهان بدهیم است و لباس او بخشی از این پیام است. این پوشش جزئی از برند شخصی اوست که نه تنها او را بلکه ما را به‌عنوان یک کشور نمایندگی می‌کند.»

خانم گورسکی معتقد است که انتقاداتی که زلنسکی به دلیل سبک لباس خود دریافت کرده، تنها در دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید احساس نشد. او بر این باور است که این قبیل سوالات بیشتر شبیه به «تمسخر سربازانی است که برای بقای کشورشان می‌جنگند.»

او در مورد زلنسکی می‌گوید: «انتخاب‌های او معنای خاصی دارد و من فکر می‌کنم که زلنسکی بیشتر از هر کسی این را می‌داند، زیرا خودش هم پیشینه‌ای در عرصه کمدی و بازیگری دارد.» او ادامه می‌دهد: «او به‌خوبی می‌داند که پوشیدن لباس خاص و وانمود کردن به شخصیتی دیگر چه تاثیری دارد.»

در حالی که رهبر اوکراین به دلیل سبک خود به تازگی مورد انتقاد قرار گرفته است، همسر او، اولِنا زلنسکا نیز به خاطر انتخاب‌های مد خود مورد توجه و انتقاد قرار گرفته است. در سال ۲۰۲۲، بحث‌های داغی در فضای آنلاین بر سر تصمیم این زوج برای شرکت در یک عکس‌برداری برای مجله ووگ به راه افتاد.

لورن بوبرت، سیاستمدار جمهوری‌خواه گفته بود که زلنسکی شهروندان کشورش را «یک دسته آدم ساده‌لوح» فرض می‌کند.

علاوه بر تصمیم برای شرکت در عکس‌برداری، برخی انتخاب اولنا زلنسکا برای پوشیدن لباس‌های مد روز را در حالی که جنگ در جریان بود متناقض با تلاش‌های جنگی دانستند.حساب اولنا زلنسکا در شبکه ایکس

در حالی که سبک زلنسکی غیرمتعارف است، اما از سوی بسیاری از اوکراینی‌ها تحسین شده است، چرا که آن را نشانه‌ای از همبستگی و تغییر چشمگیر در هنجارهای سیاسی می‌بینند.

آنچه امروز متوجه می‌شویم این است که رهبری نه تنها به وسیله کت و شلوار تعریف نمی‌شود، بلکه اصلا نیازی به تعریف آن با کت و شلوار نیست.

 آگاتا گورسکی 

بنیان‌گذار یک سازمان غیردولتی و مشاوره خلاق برای حفظ و ترویج فرهنگ اوکراینی

گورسکی می‌گوید: «دلیلی که فکر می‌کنم این موضوع اینقدر مهم است، این است که فکر می‌کنم او واقعا نماینده خوبی از سبک رهبری جدید است، رهبری که جوان و کاریزماتیک است.»

او در پایان گفت: «فکر می‌کنم آنچه امروز متوجه می‌شویم این است که رهبری نه تنها به وسیله کت و شلوار تعریف نمی‌شود، بلکه اصلا نیازی به تعریف آن با کت و شلوار نیست.»