توافق آتش‌بس غزه؛ حماس ۴ زن سرباز اسرائیلی و اسرائیل ۲۰۰ زندانی فلسطینی را آزاد کردند

نیروهای حماس در چهارچوب توافق آتش‌بس شکننده در نوار غزه، روز شنبه ۲۵ ژانویه (۶ بهمن) چهار سرباز زن اسرائیلی را پس از نمایش آن‌ها در برابر جمعیتی، آزاد کردند. بر پایه همین توافق، اسرائیل نیز بعد از ظهر همین روز اعلام کرد که ۲۰۰ زندانی یا بازداشتی فلسطینی را آزاد کرده است.

اسرائیل تأیید کرد که نیروهای حماس گروگان‌هایش را در مراسمی در غزه به صلیب سرخ تحویل دادند و آنها پس از آن که تحت اختیار نیروهای اسرائیلی قرار گرفتند به خانواده‌هایشان پیوستند.

پیش از این رویداد گروه‌هایی از مردم در تل‌آویو و غزه گرد هم آمده بودند تا شاهد تبادل مورد انتظار بین اسرائیل و حماس باشند. این دومین مبادله‌ای است که از زمان آغاز آتش‌بس در غزه در آخر هفته گذشته انجام شده و آزمونی دیگر برای این توافق محسوب می‌شود.

آتش‌بس جاری به هدف تعلیق مرگبارترین و ویرانگرترین جنگ میان اسرائیل و حماس طرح شده است. این توافق شکننده تا کنون پایدار مانده و باعث توقف حملات هوایی و راکتی و همچنین ورود بیشتر کمک‌ها به منطقه کوچک ساحلی غزه شده است.

در «میدان گروگان‌ها» در تل‌آویو، صفحه‌ای بزرگ چهره‌های چهار سرباز زن را که قرار بود آزاد شوند، نشان می‌داد. برخی از افراد حاضر در جمعیت که رفته رفته بیشتر می‌شد، پرچم اسرائیل را روی دوش خود انداخته و برخی دیگر پوسترهایی با تصاویر گروگان‌ها در دست داشتند.

چهار سرباز زن اسرائیلی، کارینا آریف (۲۰ ساله)، دانیلا گیلبوعا (۲۰ ساله)، نعما لوی (۲۰ ساله) و لیری آلباگ (۱۹ ساله) در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس که آتش جنگ را برافروخت، اسیر شدند.

آنها در پایگاه ناحل عوز در نزدیکی مرز غزه اسیر شدند، جایی که مبارزان فلسطینی آن را تصرف کرده و در آن بیش از ۶۰ سرباز را کشتند. این سربازان زن همگی در یگانی خدمت می‌کردند که مأمور نظارت بر تهدیدات در طول مرز بود. یک سرباز زن دیگر از یگان آن‌ها به نام آگام برگر (۲۰ ساله) نیز با آن‌ها ربوده شد، اما نامش در لیست گروگان‌هایی گه باید آزاد شوند، قرار نداشت.

پیش از اعلام آزادی تمامی ۲۰۰ اسیر آزاد شده فلسطینی، شبکه تلویزیونی دولتی مصر، «قاهره تی‌وی» گزارش داده بود که اسرائیل ۷۰ زندانی فلسطینی را به مصر منتقل کرده است. این شبکه اعلام کرد که این زندانیان به سمت مصری گذرگاه مرزی رفح با غزه رسیده‌اند.

مصر به عنوان یک میانجی کلیدی در بیش از یک سال مذاکراتی که به توافق آتش‌بس منجر شد، عمل کرده است. بسیاری از ۲۰۰ زندانی فلسطینی که روز شنبه آزاد شند، به تبعید فرستاده می‌شوند.

از زمان اجرای توافق آتش‌بس در روز یکشنبه گذشته، سه گروگان که نزد حماس نگه‌داری می‌شدند، در ازای ۹۰ زندانی فلسطینی نزد اسرائیلی‌ها آزاد شدند. هر سه زندانی فلسطینی زن و کودک بودند. قرار است در ازای آزادی چهار گروگان اسرائیلی، ۲۰۰ زندانی فلسطینی آزاد شوند، از جمله ۱۲۰ نفری که به دلیل حملات مرگبار به اسرائیلی‌ها به حبس ابد محکوم شده بودند.

ارتش اسرائیل بامداد شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که آماده‌سازی برای پذیرش گروگان‌ها و ارائه خدمات پزشکی و حمایت شخصی در نقاط پذیرش اولیه انجام شده و آن‌ها پس از انتقال به بیمارستان به خانواده‌هایشان ملحق خواهند شد.

در «میدان فلسطین» در مرکز شهر غزه، جمعیتی از صبح زود گرد آمدند. همزمان نیروهای حماس برای بستن منطقه‌ای که گروگان‌ها قرار بود در آنجا به صلیب سرخ تحویل داده شوند، تلاش می‌کردند.

ده‌ها مبارز مسلح و نقاب‌پوش نیز با خودروهایشان در خیابان‌های شهر رژه رفتند.

انتظار می‌رفت اسرائیل پس از تبادل زندانیان از کریدور نتساریم، جاده‌ای شرقی-غربی که غزه را به دو قسمت تقسیم می‌کند، عقب‌نشینی کند و به فلسطینی‌های آواره در جنوب اجازه دهد برای اولین بار از زمان شروع جنگ، به خانه‌های پیشین خود در شمال بازگردند. اما آن گونه که خبرگزاری آسوشیتدپرس بعد از ظهر شنبه گزارش داد، این اجرای این تصمیم فعلا به تعویق افتاده است زیرا اسرائیل گفته حماس می‌بایست یک گروگان دیگر را نیز آزاد می‌کرده است.

این گروگان زن عربل یهود نام دارد و غیرنظامی است.

پناهجویان فلسطینی تنها مجاز به حرکت به سمت شمال به‌صورت پیاده خواهند بود و حرکت خودروها تا زمان دیگری محدود خواهد ماند.

وزارت کشور تحت مدیریت حماس اعلام کرد که آوارگان فلسطینی از یکشنبه اجازه خواهند داشت به شمال غزه بازگردند. این وزارتخانه در بیانیه‌ای در روز شنبه اعلام کرد که فلسطینی‌ها می‌توانند از طریق جاده ساحلی رشید، به‌صورت پیاده بین جنوب و شمال غزه تردد کنند.

چگونگی اوضاع پس از مرحله شش‌هفته‌ای اولیه این توافق نامشخص است، اما بسیاری امیدوارند که این موضوع به پایان جنگی منجر شود که بخش‌های وسیعی از غزه را ویران و اکثریت جمعیت آن را آواره کرده و صدها هزار نفر را در معرض خطر قحطی قرار داده است.

این جنگ با حمله مرزی حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، حمله‌ای که در آن مبارزان فلسطینی حدود هزار و ۲۰۰ نفر، عمدتاً از غیرنظامیان را کشتند و حدود ۲۵۰ نفر دیگر را گروگان گرفتند.

یک ماه پس از این حمله بیش از ۱۰۰ گروگان اسرائیلی در جریان یک آتش‌بس یک‌هفته‌ای آزاد شدند. اما ده‌ها نفر همچنان در اسارت باقی مانده‌اند و هیچ تماسی با دنیای بیرون ندارند. اسرائیل بر این باور است که حداقل یک‌سوم از بیش از ۹۰ گروگان باقی‌مانده در غزه، در حمله اولیه کشته شده یا در اسارت جان باخته‌اند.

در جنگ هوایی و زمینی اسرائیل که یکی از مرگبارترین و ویرانگرترین جنگ‌های چند دهه اخیر بوده است، بیش از ۴۷ هزار فلسطینی کشته شدند. به گفته مقامات بهداشت محلی، بیش از نیمی کشته‌شدگان زنان و کودکان بوده‌اند.